စိတ္က်ေရာဂါကို ေျဖရွင္းဖို႔အတြက္ စိတ္က်ေရာဂါကို ႀကံဳေတြ႕ေနရတယ္လို႔ သံသယရွိလာရင္ ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းရွိ Chemicals မ်ားေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ ျဖစ္တာလား၊ ပတ္၀န္းက်င္အေနအထားေၾကာင့္လားဆိုတာကို ဆရာ၀န္က ေသခ်ာစစ္ ေဆးၿပီး သင့္ေတာ္ေသာ ကုသမႈမ်ားျပဳလုပ္ေပးပါလိမ့္မည္။ မိမိတို႔အသံုးျပဳသင့္ေသာ ေဆး၀ါးမ်ားကို ေပးပါလိမ့္မည္။ အဲဒီလိုမ်ိဳး ဆရာ၀န္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေနတဲ့အခ်ိန္မွာ မိမိကိုယ့္ကိုလည္း ျပန္ၿပီး ျပင္ဆင္ထားႏိုင္မယ့္ တခ်ိဳ႕အခ်က္ေတြရွိေနပါေသးတယ္။

.

၁။ ခံယူခ်က္၊ အေတြးအေခၚေတြကို ေျပာင္းလဲလိုက္ပါ။

စိတ္က်ေရာဂါ ခံစားေနရတဲ့အခ်ိန္မွာ အဆိိးုျမင္၀ါဒဘက္ကို ဦးတည္ေနတတ္ပါတယ္။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မရွိေသာ အေနအထားမ်ိဳး၊ ၀မ္းနည္းဖြယ္ အနာဂတ္ေတြကိုသာ ႀကံဳေတြ႔မယ္လို႔ လက္ခံထားၾကပါတယ္။ အဲဒီလိုအျမင္ေတြကို ေျပာင္းလဲပစ္ဖို႔ဆိုတာက အေတာ့္ကို မလြယ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ စိတ္က်ေရာဂါကို ေပ်ာက္ကင္းေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒါကို မျဖစ္မေနကို ေျပာင္းလဲရပါေတာ့မယ္။ အတိတ္က မွားခဲ့ေသာ အမွားမ်ားအေပၚတြင္ အာရံုစူးစိုက္မေနသင့္ပါဘူး။ အတိတ္ျဖစ္ရပ္ေတြကို ေတြးၿပီး ယူက်ံဳးမရျဖစ္ေနေလ စိတ္ဓါတ္ပိုက်ေလပါပဲ။ ဒါေတြအစား မိမိဘာေတြျဖစ္ခ်င္တယ္၊ ဘာေတြလုပ္မယ္ဆိုတာကိုသာ အာရံုစိုက္သင့္ပါတယ္။

.

၂။ မိမိကုိယ္ကို အျပစ္မတင္ပါႏွင့္။

လူတိုင္းနီးပါးဟာ အမွားရွိခဲ့ဖူးတာခ်ည္းပါပဲ။ အရင္တုန္းက ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ အမွားေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး မိမိကုိယ္ကို ခြင့္မလႊတ္ႏိုင္ေအာင္ အျပစ္တင္တာမ်ိဳးကို မလုပ္သင့္ပါဘူး။ စိတ္က်ေရာဂါရွိသူေတြဟာ မိမိကိုယ့္ကို အျပစ္တင္ေနတာမ်ားရင္ သူတို႔ခံစားေနတဲ့ ျပႆနာေတြဟာ ေလ်ာ့ပါမသြားႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မိမိအမွားကို အဆက္မျပတ္ အျပစ္တင္ေနတာမ်ိဳးကို ေရွာင္သင့္ပါတယ္။ ႀကံဳေတြ႕လာတဲ့အေျခအေနေတြကို ဘယ္လို လက္ခံမလဲဆိုတာကိုသာ စဥ္းစားထားပါ။ လူတိုင္းဟာ ၿပီးျပည့္စံုတဲ့သူေတြမဟုတ္တာေၾကာင့္ တျခားသူေတြမွာလည္း မိမိလိုမ်ိဳး အမွားေတြရွိတယ္ဆိုတာကို သိထားပါ။ သိပ္ၿပီးႀကီးက်ယ္တဲ့ အခက္အခဲ၊ ျပႆနာေတြကို ခံစားေနရတာ မိမိတစ္ေယာက္တည္း မဟုတ္ဘူးဆိုတာကို နားလည္ထားေပးပါ။

.

၃။ လူမ်ားႏွင့္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံပါ။

စိတ္ဓါတ္က်ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ မိသားစု၊ မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းေတြနဲ႔ ကင္းကြာၿပီးေနလိုၾကပါတယ္။ တစ္ေယာက္တည္း ေနလိုၾကပါတယ္။ မိတ္ေဆြေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုပါ လို႔ အႀကံေပးတာဟာ မိမိခံစားေနရတဲ့ ေ၀ဒနာနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး စကားႀကီးစကားက်ယ္ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးဖို႔မဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႔ႏွင့္ဆံုေတြၿပီးေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ေနဖို႔ပါ။ ပံုမွန္အတိုင္းေလးပဲ ေတြ႔ဆံုၿပီး ရုပ္ရွင္သြားျခင္း၊ ျပပြဲမ်ား၊ အားကစားပြဲမ်ားသြားျခင္း၊ ထမင္းလက္ဆံုစားျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။

.

၄။ ပံုမွန္အိပ္စက္ခ်ိန္ရေအာင္ ႀကိဳးစားပါ။

အိပ္စက္ခ်ိန္နည္းျခင္းနဲ႔ စိတ္က်ေရာဂါခံစားမႈဟာ တိုက္ရိုက္ႀကီး ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ စိတ္က်ေရာဂါေၾကာင့္ အိပ္ခ်ိန္နည္းေနရင္ စိတ္က်ေရာဂါဟာ ပိုပိုၿပီးဆိုးလာတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အိပ္ခ်ိန္၊ ထခ်ိန္ပံုမွန္ရွိရေအာင္ အေလ့အက်င့္လုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။ ညအိပ္ရာ၀င္ခါနီးတြင္ မိမိတို႔သက္၀င္ယံုၾကည္ရာ ဘာသာအလိုက္ ဆုေတာင္းျခင္း၊ တရားထိုင္ျခင္း၊ ပုတီးစိတ္ျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။ အိပ္ရာ၀င္ခါနိးတြင္ ကဖင္းႏွင့္ အရက္ပါ၀င္ေသာ အေဖ်ာ္ယမကာတို႔ကို သံုးစြဲျခင္း၊ ညနက္သည္အထိ အလုပ္လုပ္ျခင္းတို႔ကို ေရွာင္သင့္ပါတယ္။ ႏွစ္ႏွစ္ၿခဳိက္ၿခိဳက္အိပ္ေပ်ာ္ဖို႔အတြက္ စိတ္ကို အနားေပးရန္လိုအပ္ပါတယ္။

.

၅။ သက္ေတာင့္သက္သာရွိေစမယ့္ လုပ္ေဆာင္မႈတိုင္းကို ပါ၀င္ပါ။

စိတ္က်ေရာဂါေၾကာင့္ လူေတြဟာ ေပ်ာ္ေအာင္ ဘယ္လိုေနရမယ္ဆိုတာကို မသိေတာ့ပါဘူး။ ႏွစ္သက္ၾကည္ႏူးမႈကို ရွာမေတြ႔ႏုိင္ပါဘူး။ ဒီလိုအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ စိတ္က်ေရာဂါကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ဖို႔အတြက္ဆိုရင္ သက္ေတာင့္သက္သာနဲ႔ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ေနတတ္တဲ့ ဘ၀ပံုစံကို ျပန္စၾကည့္သင့္ပါတယ္။ မိမိကို ေပ်ာ္ရႊင္ေစတဲ့ အရာေတြကို ျပန္စဥ္းစားပါ။ စာအုပ္ဖတ္ျခင္း၊ ခ်က္ျပဳတ္ျခင္း၊ အင္တာနက္သံုးစြဲျခင္း၊ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း၊ အလည္အပတ္သြားျခင္း၊ ျပတိုက္မ်ား၊ ပန္းၿခံမ်ားသို႔သြားျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။

.

၆။ အားကစားလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ျပဳလုပ္ပါ။

လႈပ္လႈပ္ရွားရွားေနျခင္းဟာ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ အက်ဳိးျပဳတဲ့ Chemicals ေတြကို ထြက္လာေစပါတယ္။ အားကစားလုပ္တာေၾကာင့္ Endorphins လို႔ ေခၚတဲ့ Chemicals ေတြ ထြက္လာၿပီး စိတ္ဖိစီးမႈေတြ ေလ်ာ့က်သြားပါတယ္။ အားကစားလုပ္တယ္ဆိုတာကလည္း မာရသြန္ေျပးတာလိုမ်ိဳး အားသြန္ခြန္စိုက္လုပ္ရတာမ်ိဳးကို ေျပာခ်င္တာမဟုတ္ပါဘူး။ မိမိက်န္းမာေရး၊ လက္ရွိအေျခအေနနဲ႔ ကိုက္ညီမယ့္ အားကစားတစ္ခုခုကိုသာ ပံုမွန္လုပ္သြားဖို႔ပါ။ တေန႔ကို ၃ နာရီ၊ တစ္ပတ္ကို ၃ ႀကိမ္ေလာက္ လုပ္ေပးႏုိင္ရင္အေတာ္ကို အေထာက္အကူျပဳေနပါၿပီ။

.

၇။ အျပင္သို႔အလည္အပတ္သြားပါ။

ေနေရာင္ျခည္ႏွင့္ တိုက္ရိုက္ထိေတြ႔မႈ နည္းျခင္း၊ ရာသီဥတု အေျပာင္းအလဲ၊ အံု႕မႈိင္းေသာ ရာသီဥတု တို႔ေၾကာင့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေနအထား ေတြဟာ ယို႔ယြင္းလာကာ မူလခံစားေနရေသာ စိတ္က်ေ၀ဒနာဟာ ပိုၿပီးဆိုးရြားလာတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စိတ္က်ေရာဂါကို ခံစားေနရတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေနေရာင္ခံေပးသင့္ပါတယ္။ အလင္းေရာင္မရွိတဲ့အခန္းတခုထဲမွာ ၿငိမ္ထိုင္ေနမယ့္အစား ေနေရာင္ျခည္ေအာက္မွာ တေန႔ကို နာရီ၀က္ခန္႔ လမ္းေလွ်ာက္ေပးသင့္ပါတယ္။

.

၈။ အစားအေသာက္တို႔ကို ဂရုစိုက္ပါ။

Omega 3 Fatty Acids ပါတာေတြဟာ ဦးေႏွာက္အတြင္း အာရံုေၾကာမ်ား ဆက္သြယ္မႈကို အားေပးတာေၾကာင့္ အာရံုခံစားမႈေကာင္းေစပါတယ္။ ငါးမစားခ်င္တဲ့သူေတြကေတာ့ ငါးႀကီးဆီေဆးေတာင့္ေတြကို ေသာက္ႏုိင္ပါတယ္။ ငါးႀကီးဆီေဆးေတာင့္ေတြဟာ ငါးညွီနံ႕ကို ဖံုးကြယ္ေပးတာေၾကာင့္ ေသာက္ရတာ အဆင္ေျပပါတယ္။ ျပန္ေၾကာ္ဆီမ်ား၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲထားေသာ အစားအစာမ်ား၊ အျမန္စာ (Fast Food) မ်ားကို မစားေသာက္ဘဲ လတ္ဆတ္ေသာ အသီးအႏွံမ်ား၊ အရည္ရႊမ္းေသာ သစ္သီးမ်ား၊ ေကာက္ပဲသီးႏွံ၊ အဆီမပါေသာ အသားမ်ားကိုစားေသာက္တာကလည္း ျပန္လည္က်န္းမာလာေစဖို႔ မ်ားစြာအေထာက္အကူျပဳႏုိင္ပါတယ္။

.

ႏွင္းႏုလြင္ (ေဆး၀ါး)

Good Health Journal